Được sự giới thiệu của một vị cán bộ huyện, chúng tôi tìm đến mô hình trồng cây dược liệu cho thu nhập cao của chị Phạm Thị Mai (40 tuổi) ở xóm Dầu, xã Yên Thái, huyện Yên Mô (Ninh Bình).

Vừa mới gặp, chị Phạm Thị Mai mặt mừng, khoe ngay, “Dù bị ảnh hưởng từ dịch Covid -19 khiến nhiều mặt hàng nông sản ế ẩm, nhưng đầu ra của cây dược liệu vẫn rất ổn định và được giá. Chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay, lợi nhuận thu về từ vườn liệu của gia đình tôi đã đạt trên 300 triệu đồng”.

Ngồi bên chén chè nóng, chị Mai tâm sự, trong một lần được đi thăm quan các mô hình nông nghiệp cho lợi nhuận cao ở tỉnh Vĩnh Phúc, chị rất ấn tượng với mô hình trồng cây dược liệu để chưng cất tinh dầu.

Sau khi tìm hiểu, chị nhận thấy đây là những cây dễ trồng, cách thức chăm sóc giống như trồng các loại cây màu ở địa phương, nhưng thu nhập lại cao gấp mấy chục lần.

Thấy hay, cuối nắm 2018 chị mua ít giống về trồng thử trên một diện tích nhỏ, dù là loại cây ưa khí hậu mát mẻ ở vùng cao, thế nhưng cây bạc hà, hương nhu…lại phát triển tốt ở mảnh đất Yên Thái, hứa hẹn mở ra một hướng đi mới cho hiệu quả kinh tế cao.

“Dù biết phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu ở địa phương nhưng tôi không dám trồng nhiều, vì trồng ra chưa biết bán ở đâu, bán cho ai. Sau khi nhờ các mối quan hệ và nhiều lần tìm đến các công ty dược khác nhau, cuối cùng có một đơn vị nhận bao tiêu đầu ra, từ đó tôi mới yên tâm trồng với quy mô lớn” – chị Mai nhớ lại.

Sau khi tìm được mối tiêu thụ, chị Mai mạnh dạn thuê đất, trồng với quy mô lớn. Ngoài diện tích đất của gia đình, chị thuê lại những diện tích mà bà con không canh tác,  trồng trên 1ha bạc hà và 3 ha hương nhu.

Do đây là hai loại cây dễ trồng và được chăm sóc đúng kĩ thuật, sau 3 tháng chị Mai được thu hoạch lứa đầu tiên. Thời tiết thuận lợi năng suất cao, vụ này chị thu về gần 100 tấn dược liệu tươi các loại, sau khi trừ hết chi phí chị lãi hàng trăm triệu đồng.

Thấy cây dược liệu mang lại hiệu quả kinh tế cao, chị quyết định mở rộng mô hình và nghiên cứu trồng thêm loại cây dược liệu mới. Đến nay, sau hơn 2 năm bén duyện, quy mô trồng cây dược liệu của chị đã lên tới 15ha, trồng 4 loại cây dược liệu khác nhau, chủ yếu là cây bạch đàn chanh.

Thu về hàng trăm triệu đồng mỗi năm

Chia sẻ với báo điện tử Dân Việt, chị Mai cho biết, hiện chị đang trồng 4 loại cây dược liệu chính là hương nhu, bạc hà, mùi, bạch đàn chanh. Đây là những cây dược liệu dễ trồng, chi phí sản xuất thấp, ít tốn công chăm sóc, hiệu quả lại cao hơn nhiều so với trồng lúa, ngô, các cây rau màu khác.

Đối với cây hương nhu và cây bạc hà năm trồng được từ 2-3 vụ, mỗi vụ kéo dài khoảng 3 tháng. Năng suất của hương nhu đạt khoảng trên 20 tấn/ha/vụ, đối với bạc hà thì năng suất thấp hơn. Hiện tại, cây bạc hà tươi có giá là 4,5 ngàn đồng/kg, còn hương nhu là khoảng hơn 2 ngàn đồng/kg.

“Thu nhập của hai loại cây này đạt từ 120 – 170 triệu/ha/năm, tính đến thời điểm hiện tại tôi đã thu nhập trên 300 triệu đồng từ hai loại cây này. Còn chưa tính thu một vụ sắp tới đây nữa, thu nhập chắc chắn không dưới 500 triệu” – chị Mai tiết lộ.

Sau khi thu hoạch vụ thứ 3 xong, vào vụ đông chị Mai lại tận dụng diện tích 4ha trồng hương nhu và bạc hà để trồng mùi. Vào những năm trước, mỗi ha mùi cho doanh thu khoảng 60 triệu đồng/vụ.

Chị Phạm Thị Mai cho biết, năm nay gia đình chị trồng thêm 10ha cây bạch đàn chanh, mỗi ha trồng từ 8000 -10.000 cây, hiện cây đang sinh trưởng và phát triển tốt.

Dự kiến vào giữa năm sau sẽ cho thu hoạch và đưa vào sản xuất tinh dầu. Năng suất bình quân ước đạt 70-90 tấn/ha.

Giống cây này được chị Mai nhập từ bên Úc về ươm tại vườn ươm ở huyện Quốc Oai, sau khi đủ kích thước chị chuyển về địa phương trồng.

Hiện nay, giống cây bạch đàn chanh mới chỉ được trồng duy nhất ở 3 tỉnh, số lượng chưa nhiều.

“Đây là loại cây dược liệu cho tinh dầu rất thơm và bán được giá cao, hiện nay có nhiều công ty lớn đã về tận vườn để đặt mua cây tươi, cũng như mua ngọn chánh về ghép. Năng suất năm sau luôn cao gần gấp đôi với năm trước, vì vậy tôi mới tự tin trồng với quy mô lớn trên 10 ha” – chị Mai phân tích.

Hiện gia đình của chị Mai đang tạo công ăn việc làm cho 12 lao động thường xuyên tại địa phương, với mức thu nhập từ 3- 3.6 triệu đồng/người/tháng.

Để nâng cao chất lượng, sản lượng, cũng như hiệu quả kinh tế, chị Mai bước đầu đã nghiên cứu thành công công nghệ chiết xuất tinh dầu từ các loại cây dược liệu. Sau khi đi phân tích đánh giá, tinh dầu của chị được đánh giá cao, đáp ứng nhiều chỉ số, hứa hẹn sẽ mở ra một hướng đi mới cho lợi nhuận cao hơn.

Thời gian tới, chị Mai dự kiến sẽ đầu tư hệ thống chưng cất khép kín, hiện đại và xây dựng chuỗi sản xuất khép kín nhằm đưa ra những sản phẩm tốt nhất, giá thành cạnh tranh. Đồng thời, tìm kiếm và xây dựng vùng nguyên liệu ổn định để chủ động cho sản xuất.